Chia sẻ kinh nghiệm kiểm tra hệ thống ắc quy các trạm 110kV trong vận hành

 Như chúng ta đều biết, hệ thống ắc quy tại các trạm 110kV đều được vận hành theo phương thức phụ nạp thường xuyên, bình thường phụ tải một chiều được cấp trực tiếp từ tủ nạp, do vậy nếu có một hoặc vài bình ắc quy trong hệ thống bị hư hỏng thì người vận hành không thể phát hiện ra được.

Kiểm tra hệ thống ắc quy (Ảnh minh hoạt. Nguồn Internet)

Để giải quyết vấn đề này, trong Quy trình vận hành và bảo dưỡng ắc quy có quy định, mỗi ca trực phải đo kiểm tra điện áp toàn tổ và từng bình ắc quy một lần. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi muốn được làm rõ mục đích ý nghĩa, cách thức kiểm tra điện áp của từng bình ắc quy và xử lý kết quả đo như thế nào.

* Mục đích của việc kiểm tra điện áp của từng bình ắc quy: Đánh giá đúng chất lượng của từng bình trong hệ thống ắc quy, để chủ động trong công tác quản lý vận hành, sửa chữa hệ thống ắc quy.

* Cách thức kiểm tra (ở đây chúng tôi chỉ nêu các giải pháp kỹ thuật):

1. Cắt điện tủ nạp ắc quy từ 10-20 phút (lúc này các phụ tải một chiều được cấp nguồn từ hệ thống ắc quy) rồi tiến hành đo kiểm tra. Nếu không cắt máy nạp thì chúng ta chỉ kiểm tra được điện áp phụ nạp giáng trên từng bình ắc quy – không phải là điện áp thật của bình ắc quy.

2. Việc đo kiểm tra này có thể thực hiện bằng các phương tiện khác nhau: Đồng hồ Vol kế một chiều, đồng hồ vạn năng hoặc máy kiểm tra dung lượng MIDTRONICS.

3. Một vài lưu ý khi sử dụng các thiết bị đo:

- Phải kiểm tra thiết đo trước khi sử dụng
- Phải chuyển thang đo của thiết bị phù hợp với đại lượng và đối tượng cần đo
- Phải đặt que đo của đồng hồ đúng với cực tính của ắc quy

4. Sử dụng máy kiểm tra dung lượng MIDTRONICS:

- Máy kiểm tra dung lượng MIDTRONICS do Mỹ sản xuất, trước khi sử dụng cần phải cài đặt các thông số cho nó, nếu cài đặt giá trị điện áp thấp (ví dụ 2V) mà đo ắc quy có điện áp cao (ví dụ 6V) sẽ cháy cầu chì. Máy có chức năng tự kiểm tra, nếu bạn đấu sai cực tính với ắc quy máy sẽ cảnh báo, nếu bạn đấu với ắc quy không chặt máy cũng cảnh báo.

- Do hướng dẫn sử dụng máy nhiều nội dung nên không thể thể hiện trong bài viết này được, bạn có thể tải toàn bộ hướng dẫn sử dụng máy (bao gồm máy đo, máy in cổng hồng ngoại), hướng dẫn cài đặt và sử dụng phần mềm trên máy tính (đi kèm theo máy) theo địa chỉ sau:
http://www.ziddu.com/download/11249885/HuongdanMIDTRONICS.rar.html (Bạn Copy đường link trên và Paste vào thanh địa chỉ của trình duyệt Web, nhấn OK, trang chủ của ziddu.com xuất hiện, bạn kích vào chữ Download, một trang khác xuất hiện, bạn hãy đánh mã kiểm tra bên cạnh vào vùng màu trằng nhỏ giữa màn hình rồi nhấn Download, nếu máy bạn có sử dụng IDM thì tải rất nhanh, chỉ khoảng 2 phút).

- Phần mềm kèm theo có nhiều tính năng khác nữa, bạn có thể tìm hiểu để biết thêm.

- Máy kiểm tra dung lượng MIDTRONICS thực chất chỉ đo được giá trị điện dẫn của ắc quy (đơn vị là Simen), tuy nhiên phần lớn ắc quy không có số liệu điện dẫn định mức, do vậy không thể có giá trị để so sánh mà kết luận chất lượng của nó, do đó trước khi đo ta phải chuyển giá trị trong máy về 0 và giá trị đo được của lần đo đầu tiên sau này sẽ trở thành giá trị để so sánh với kết quả các lần đo sau đó mà xác định chất lượng của ắc quy. Trường hợp ắc quy có giá trị điện dẫn định mức thì phải đặt giá trị này cho máy đo. (điều này được trình bày rõ ràng trong hướng dẫn sử dụng máy).

- Từ đường Link dưới đây bạn sẽ tải được tài liệu về giá trị điện dẫn của một số loại ắc quy của các nhà sản xuất khác nhau (khoảng hơn 30 trang A4), nếu phù hợp với ắc quy của bạn, bạn sẽ có giá trị chuẩn để so sánh: http://www.ziddu.com/download/11249884/giatridiendancuamotsoAQ.rar.html

* Đánh giá và xử lý kết quả đo:

- Nếu điện áp của các bình xê dịch trong khoảng ± 5% điện áp định mức của bình thì có thể tạm thời khẳng định ắc quy còn tốt;

- Nếu điện áp của bình nào đó cao hơn điện áp định mức của nó nhiều thì cần kiểm tra lại tiếp xúc của các cực (nếu đo tại các thanh nối), nếu không có vấn đề gì thì có thể là các tấm bản cực bên trong có vấn đề làm cho điện trở trong của bình ắc quy lớn, trường hợp này có thể gây nổ bình ắc quy khi có dòng lớn chạy qua;

- Nếu bình nào đó bị rụng cực (hở mạch hoàn toàn) thì ngay từ khi cắt tủ nạp ta đã phát hiện ra rồi, lúc đó toàn bộ nguồn một chiều sẽ mất, bạn cần xử lý như trường hợp mất nguồn một chiều của trạm.

- Khi bạn sử dụng máy kiểm tra dung lượng MIDTRONICS:

+ Nếu bạn không sử dụng phần mềm trên máy tính thì sau khi in kết quả đo bằng máy in hồng ngoại, bạn sẽ được một băng giấy, trên đó thể hiện điện áp và giá trị điện dẫn của từng bình theo thứ tự bạn đã đo, muốn xác định chất lượng của từng bình, bạn phải tự so sánh với giá trị đo được của lần trước đó (nếu không có giá trị điện dẫn định mức) hoặc giá trị điện dẫn chuẩn của nhà sản xuất.

+ Theo khuyến cáo của nhà sản xuất thiết bị đo, nếu giá trị điện dẫn của bình nào giảm xuống còn ≤ 60% thì cần phải thay bình ắc quy khác, nếu giá trị điện dẫn của bình nào nằm trong khoảng từ > 60% đến 70% thì bình đó vẫn sử dụng được nhưng cần kiểm tra thường xuyên vì nó có thể hư hỏng bất cứ lúc nào, nếu giá trị điện dẫn > 70% bạn có thể kết luận bình đó còn tốt;

+ Nếu bạn sử dụng phần mềm trên máy tính, chương trình sẽ in ra và tự động thống kê và so sánh cho bạn, nó sẽ đưa ra kết luận đối với từng bình và đối với cả tổ ắc quy cho bạn. Căn cứ vào bản in kết quả đo bạn sẽ quyết định phải thay bình nào và bình nào còn tốt.

- Để đánh giá đúng dung lượng thực sự của hệ thống ắc quy cần phải tiến hành phóng nạp định kỳ (vấn đề này chúng tôi sẽ trình bày trong một bài viết khác).

Kỹ Thuật PX ( Nguồn theo NPC).